شیر یکطرفه نازل دار میراب در صنایع مختلف آب و فاضلاب، موتورخانه، تصفیه خانه و برای انتقال آب مورد استفاده قرار شیرآلات صنعتی شرکت میگیرند. این نوع از شیرآلات صنعتی میتوانند از جنسهای آلومینیوم، استیل، چدن و یا فولاد باشند. این شیرها افت فشار بسیار پایینی دارند و همچنین طراحی آنها به گونهای است که حجم کمی داشته و در جاهایی که از نظر فضا و وزن محدودیت وجود داشته باشد، گزینه مناسبی هستند. این شیرها از استحکام بالایی برخوردارند به همین دلیل میتوانند در پالایشگاه، صنایع گاز، نیروگاهها و .. شیر یکطرفه پیستونی، نوع دیگری از چک ولو ها یا شیر های یکطرفه میباشد که نیروی وارد بر یک پیستون ناشی از فشار سیال، باعث بالا رفتن یک پیستون میشود و اجازه عبور سیال را در داخل شیر میدهد.
انواع شیر یکطرفه
عملکرد شیرهای یکطرفه به گونه ای میباشد که هنگامی که سیال از یک طرف شیر عبور میکند، امکان بازگشت دوباره به مسیر آن وجود ندارد. در آنها کنترل جریان سیال نیازی به اپراتور یا اعمال نیروی خارجی ندارد و بصورت خودکار جریان سیال را کنترل (قطع و وصل) میکنند. طراحی این شیر نیز به گونهای است که از ایجاد فشار مخالف در خط و وقوع حالت ضربهای یا چکشی جریان جلوگیری میکند. اما از آنجایی که این شیر با سیستم همتراز است برای تعمیر و نگهداری باید آن را از خط خارج کرد. چک ولو دیافراگمی با دیسک شناور در قسمت خروجی بدنه شیر دارای طراحی خاصی است.
شیر یکطرفه آبگرمکن
چک ولو پیستونی مزیتی نسبت به دیگر شیرهای یکطرفه دارد و آن اینست که برای باز شدن کامل شیر فقط یک لیفت کوچک لازم است. در اکثر شیرهای یکطرفه لیفت، عامل بستن شیر توسط یک هدایت کننده حرکت میکند تا از جفت شدن نشیمنگاه در هنگام بسته شدن اطمینان حاصل شود. گرچه مشکل استفاده از هدایت کننده این است که در صورت ورود کثیفی به آن میتواند عامل بستن شیر را قطع کند و ورود سیالات چسبناک به آن علاوه بر قطع کردن عامل بستن شیر باعث ضعیف شدن عملکرد آن نیز میشود. شیر یک طرفه یا چک ولو (check valve) که نوعی از شیر های کنترلی صنعتی است، برای کنترل سیال به اپراتور نیاز ندارد. در این شیر ها، سیال تنها از یک طرف شیر عبور داده می شود و بازگشت سیال در مسیر مخالف امکان پذیر نیست.
شیرهای یکطرفه همانند سایر شیرآلات از متریال مختلفی تولید می شوند که هر کدام کاربرد و ویژگی های خاص خود را دارا است. انواع شیر یکطرفه بر اساس جنس عبارت است از شیر یکطرفه برنجی، شیر یکطرفه چدنی، شیر یکطرفه فولادی، شیر یکطرفه استنلس استیل و شیر یکطرفه UPVC اشاره کرد. در سیستم هایی که پمپ در آن به کار رفته است، محل قرارگیری شیر یکطرفه بعد از پمپ است.